- Gegevens
Zo af en toe krijg ik de vraag hoe het mij toch altijd lukt om een zaal aan het praten te krijgen, “Je staat zo ontspannen voor de groep, het lijkt wel of het vanzelf gaat, kun je mij dat ook leren?”. “Ik stel vragen en krijg ook antwoord”, is mijn basis reactie. Maar dat is het niet. Er zijn wel meer sprekers die vragen stellen, maar die krijgen een zaal niet aan het praten. Om eerlijk te zijn, ik weet het ook niet. Wat ik wel weet is wat mijn drijfveer is. Daar gaat deze blog over.
Sinds een paar weken sta ik weer een avond in de week voor de klas. Avondcolleges. Het lijkt allemaal zo makkelijk en zo oogt het ook. Dat moet ook wel, dat heb ik geleerd, want als je onzeker overkomt dan gaan de toehoorders twijfelen aan alles wat je zegt. Dat is wel zo ongeveer het laatste wat je als spreker wil bereiken.
De werkelijkheid is anders, ik sta met knikkende knietjes en klam angstzweet in de handen voor de klas, en om het even welke groep. Dat gevoel verdwijnt redelijk snel, gelukkig, zodat ik ook van binnen lekker ontspannen ben, dat maakt het ontspannen overkomen een stuk makkelijker. Maar zo snel het verdwijnt zo snel steekt het soms ook de kop weer op.
Wat zijn dan mijn angsten waar ik zo mee zit. Tuurlijk heb ik mijn les/college/(markt)voorlichting keurig ge-pre-planned. Dat ben ik zo gewend, ik heb jaren in de ICT gewerkt en daar heb ik geleerd mijn werk te pre-plannen. Angst nummer 1, voor mij, is dat mijn planning niet klopt en vooral dat ik veel te vroeg klaar ben met mijn verhaal. Een reële angst, want ik ben kort van stof (lees: dominant) en vertel niet graag hetzelfde twee keer. Ik kan wel lang en diep uitweiden maar doe dat niet ongevraagd. En dat is mijn tweede angst, wat als die verdieping vraag niet komt? Wat als ik tegen een stilzwijgende massa praat? geen feedback! louter verwachtingsvolle blikken op meer! Als ik na 15 minuten observeer dat ik met een monoloog bezig ben dan worden mijn handjes ietwat klam, loopt er al een eerste druppel zweet langs mijn nekharen en maken mijn hersenen overuren. …. als het zo door gaat ben ik over een half uurtje klaar! ….. hoe doorbreek ik de stilte?…. waarom geeft niemand antwoord als ik iets vraag? …. Spreek ik Russisch? ….. Snappen ze het wel? …. Enzovoort.
De eerste keer dat mijn eerste angst realiteit werd was een paar jaar geleden. Ik had 50 minuten voor mijn les en na 25 minuten was ik klaar. Niets meer te melden, lesdoel behaald (dacht ik). Ik was druk bezig het bord schoon te vegen, wierp een steelse blik op de klok en schrok me rot. Ik was al klaar en nog 25 minuten te gaan, hoe vul ik die tijd, ik heb niets meer. Terwijl ik rustig verder veegde, maakten mijn hersenen overuren. De beheersmaatregel had ik snel gevonden, ik stel een vraag waarvan het antwoord het plaatje moet zijn dat ik nu uitveeg. Een ronduit briljant plan, vond ik. …. uitstel van executie was het ….. meer niet. Mijn vraag leverde een hoop glazige ogen vol onbegrip op. Op, en dat had ik kunnen weten, het braafste jongetje van de klas na, die wist het antwoord wel. “Nee jij maar even niet!” gepaard gaande met een vette knipoog maakte ik hem partner in crime; “Even de rest laten zweten!” Het gaf mij in ieder geval genoeg tijd om met een betere beheersmaatregel te komen.
Die tweede angst overkomt me zelden, en dat is ook logisch. Want de kans op optreden van het eerste risico neemt met de minuut dat ik onafgebroken praat toe en dat wil ik kost wat het kost voorkomen. Afgelopen woensdag stond ik weer voor de klas. Als expert kan ik een gebeurtenis voorspellen, dus wist wel wat er ging gebeuren, maar toch. Na een kwartier aan het woord te zijn geweest begonnen de verschijnselen al, en ik moest 3 uur voor de klas staan. Ik wist dat ik na een ietwat lange inleiding het huiswerk ging bespreken en dat ik dus heeeel veel gesprekstof had. Ondanks die buitengewone intelligentie beheersmaatregel: zweet, knikkende knietjes, wanhopige blikken naar de voortkruipende secondewijzer en hersenen die maar een signaal afgaven: niets aan de hand, alles onder controle. Gelukkig was mijn ratio nog niet in de paniektoestand. En terecht.
Woensdag moet ik weer op. Ben al druk aan het pre-plannen. Maar weet dat het eerste uur zwaar gaat worden, veel en lastige theorie. Ik overweeg KSM, maar dat brengt een inmens risico met zich mee: een hele lange monoloog! ….. KSM maar bewaren voor een latere week ….. lijkt mij een goed plan! Hoewel …. angst is een emotie, ik ben type-A, type-A kent geen emotie, ergo ik heb geen angst !!!
